Srbija predzadnja u Evropi po prihodima od medicinskog i banjskog turizma

Prihodi od zdravstvenog turizma u Srbiji višestruko su manji od zemalja EU i nekih susednih zemalja koje u poređenju sa Srbijom imaju manje banja, planinskih centara i termomineralnih izvora. Ovo je posledica višedecenijskog lošeg upravljanja banjskim, planinskim i drugim prirodnim resursima i kapacitetima.

Mreža za poslovnu podršku upoređivala je podatke Svetske turističke organizacije, EUROSTATa i više evropskih udruženja za spa i medicinski turizam sa podacima o prihodima turističko-ugostiteljske privrede u domaćim banjama, planinskim i drugim centrima za lečenje i rehabilitaciju.

Dobijeni rezultati pokazuju da, iako je razvoj medicinskog i spa turizma ogroman potencijal za razvoj naše zemlje i otvaranje novih radnih mesta, Srbija kao država beleži izuzetno loše rezultate u ovoj oblasti.

Tabela Prihodi od medicinskog i spa turizma – Srbija, zemlje EU i neke zemlje u okruženju

Ovako skromni prihodi posledica su:

– Nepostojanja adekvatne strategije za razvoj medicinskog i spa turizma na nivou države

– Višedecenijske zapuštenosti domaćih banja u kojima su mnoga lečilišta zatvorena ili jedva opstaju (primer za to su dugogodišnji sporovi Fonda PIO i države oko vlasništva nad rehabilitacionim bolnicama u banjama tokom kojih se propadanje nastavilo, umesto da je ovaj problem prevaziđen i da su pronađeni adekvatni strateški partneri za banje i RH centre)

– Sumnjive privatizacije koja je vršena posle 2001. godine. Tada su, umesto pronalaženja ozbiljnih investitora u medicinski i spa turizam iz sveta kao strateških partnera našim banjama, lečilištima i planinskim centrima, ovi kapaciteti kupovani od strane mnogih grupa i pojedinaca koji nisu bili u stanju da ih podignu bar na srednjeevropski nivo i tako dovedu platežno sposobne goste i pacijente iz inostranstva.

– Nedovoljne razvijenosti privatnog zdravstvenog sektora u Srbiji koji bi (kao u Slovačkoj, Češkoj, Poljskoj, Austriji, Švajcarskoj, itd.) imao interesa da ulaže u razvoj banjskih i planinskih lečilišta i ostvaruje prihode od pacijenata i gostiju iz zemlje i inostranstva. Favorizovanje državnog zdravstva nauštrb privatnog ne samo da je dovelo do niskog nivoa zdravstvene usluge i korupcije, nego je onemogućilo privatne investitore u oblasti zdravstva da ulože u banjske i planinske komplekse i povećaju prihode od medicinskog i spa turizma.

– Sporosti organa lokalne samouprave, ali i državnih institucija kod izdavanja dokumentacije neophodne za dobijanje građevinskih dozvola koje su bile potrebne onim investitorima koji su želeli da izgrade medicinske centre na planinama, u banjama i gradovima i otvore ih za komercijalnu upotrebu.

– Netretiranje receptivnog (dolaznog) turizma kao izvozne privredne grane i ne postojanje stimulacije turističkim agencijama za dovođenje inostranih gostiju.

Za razliku od Srbije, zemlje kao Poljska, Češka Republika, Slovačka, Litvanija, Slovenija u poslednjih dvadeset i više godina intenzivno su radile na unapređenju svojih banja i zdravstvenih centara u koje su zatim dovodile pacijente čiji su boravak finansirali nemački, britanski, norveški, francuski i drugi zdravstveni fondovi. Milioni ovakvih pacijenata omogućili su značajne prihode privredi i budžetima navednih zemalja. Sem Poljske sve ove zemlje siromašnije su u termomineralnim izvorima i ukupnom broju banja od Srbije, ali je Srbija zbog sitnog političarenja, nerada, nemara i raznih zloupotreba daleko ispod njih na lestvici godišnjih prihoda od medicinskog i spa turizma.

Razvoj medicinskog i spa turizma i dalje ostaje velika šansa za razvoj i sprečavanje migracija iz nerazvijenih područja sa visokom nezaposlenošću, ostanak mladih medicinskih stručnjaka u zemlji, povećanje prihoda od medicinskih i turističko-ugostiteljskih delatnosti i kao zdrav način za povećanje prihoda budžeta Srbije.